Ẩm thực cung đình Huế là một trong những điều đặc biệt khiến bất kỳ ai cũng đều ấn tượng mỗi khi đi du lịch Huế. Ngoài những món ăn dân dã, quen thuộc thì các món ăn cung đình ở đây đã giúp thực khách như được sống lại những khoảnh khắc lịch sử với không gian xưa.
1. Nguồn gốc của ẩm thực cung đình Huế
Ẩm thực cung đình Huế là những món ăn ngự thiện được chế biến để dâng lên vua trước đây. Tất cả những món ăn này xếp vào hàng cao lương mỹ vị và được làm rất cầu kỳ, công phu vừa đẹp mắt, ngon miệng lại vừa bổ dưỡng. Chính vì vậy, ẩm thực cung đình Huế không chỉ có bàn tay của các đầu bếp mà còn có sự tham gia của Thái y viện để đảm bảo nguồn nguyên liệu kết hợp hoàn hảo nhất.
Những món ăn cung đình phần lớn có nguyên liệu từ ẩm thực dân gian nhưng qua tay nghề chế biến tỉ mỉ, trình bày cầu kỳ đã đạt được sự hoàn mỹ trong nghệ thuật trình bày, hương vị tinh khiết, thanh tao, có nhiều tác dụng trong bồi bổ sức khỏe.
>>> Xem thêm 28 đặc sản Huế nổi bật nhất, hương vị đặc biệt, cách chế biến độc đáo, mang đậm nét tinh hoa ẩm thực cố đô
2. Ẩm thực cung đình Huế có gì đặc biệt?
Không giống với chế biến đồ ăn thông thường, chế biến ẩm thực cung đình Huế yêu cầu các đầu bếp phải nêm nếm gia vị rất nhiều lần để đảm bảo món ăn dâng vua có vị vừa miệng. Mỗi món ăn thường được nêm gia vị từ 3 - 4 lần khi nấu. Lần đầu là khi thực hiện tẩm ướp, các lần khác là trong quá trình nấu thức ăn và cuối cùng là trước khi bày ra đĩa.
2.1. Các món ăn đặc trưng ẩm thực cung đình Huế xưa
Theo sách về ẩm thực cung đình Huế thì thời bấy giờ có hơn 30 món ngự thiện, trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến bát trân, tức 8 món quý hiếm nhất.
2.1.1. Nem công
Nem công là món ăn đứng đầu trong bát trân, thể hiện rõ ẩm thực cung đình Huế. Món nem được chế biến từ phần thịt đùi công giã mịn, kết hợp với các gia vị có tính nóng như tỏi, riềng, tiêu… Riêng món nem được để lên men vi sinh cho đến khi tự chín chứ không trải qua quá trình nấu nướng. Món nem làm từ thịt công có tác dụng tăng khả năng giải độc.
2.1.2. Chả phượng
Chim phượng là loại quý hiếm, thường chỉ sống trên núi cao và phải là con đực. Thịt chim phượng sau khi làm sạch được giã mịn, nêm gia vị vừa ăn rồi gói lá chuối hấp chín. Chả phượng vừa có giá trị dinh dưỡng vừa mang dược tính, nhằm bảo vệ sức khoẻ cho vua quan ngày xưa.
>>> Xem thêm: 4 món ăn nhất định phải thử khi đến cố đô Huế
2.1.3. Da tây ngưu
Tây ngưu là loài vật sống ở rừng sâu. Dù chúng có lớp da rất dày song phần nách lại khá mỏng. Nếu biết đâm vào điểm ấy mới khiến con vật chết. Thịt nách tây ngưu có nhiều giá trị dinh dưỡng, đem ngâm nước làm mềm và chế biến thành món ăn tốt cho sức khỏe.
2.1.4. Bàn tay gấu
Phần tay của gấu hoạt động rất nhiều. Vì loài vật này ưa di chuyển, leo trèo giỏi nên phần thịt tại đây săn chắc, nhiều dinh dưỡng, là món ăn ưa thích của các vua, quan ngày xưa.
2.1.5. Gân nai
Gân nai cũng là nguyên liệu thực phẩm quý hiếm nên được liệt vào một trong bát trân. Thịt đùi nai thui chín, cạo sạch lông. Sau đó đầu bếp sẽ dùng dao nhọn tách phần gân ra, luộc mềm. Gân nai thường được hầm chung với măng, tôm khô, chả lụa… rồi nêm gia vị vừa ăn.
2.1.6. Môi đười ươi
Theo sách ghi lại, muốn bắt được đười ươi cần lừa đặt be rượu và dép da ở nơi chúng đi qua. Với tính bắt chước, chúng sẽ uống say và do đó, thợ săn mới có thể dễ dàng bắt được. Trong các bộ phận thì môi đười ươi là quý nhất, được dùng để chế biến món ngon dâng vua.
2.1.7. Thịt chân voi
Người xưa thường lấy lớp thịt gân mềm ở phần bàn chân voi để chế biến các món ăn trân quý, dâng lên vua. Lớp thịt này được biết có vị ngon, ngọt hơn hẳn những nơi khác trên cơ thể con voi.
2.1.8. Yến sào
Yến là một nguyên liệu thượng hạng và ngày xưa chỉ được dùng để dâng vua hay trong các bữa tiệc cung đình. Yến được chế biến thành rất nhiều món ăn bổ dưỡng như yến sào, yến hầm chung thịt bồ câu, chè yến…
>>> Xem thêm: Du lịch Huế: Tổng hợp các thông tin cần biết
2.2. Văn hóa ẩm thực cung đình Huế xưa
Ẩm thực cung đình Huế khá cầu kỳ với nhiều nghi thức và luật lệ. Mỗi bữa ăn của vua phải có ít nhất 35 - 50 món, trong đó một vài món thuộc bát trân. Các món ăn phải được múc ra tô, đĩa và đặt trong các hộp gỗ sơn son thiếp vàng.
Trong cung đình Huế, khi có yến tiệc sẽ có những thực đơn riêng. Tiệc cỗ trân tu sẽ bao gồm 50 món, tiệc cỗ tế lớn là 161 phẩm vị, tiệc ngọc soạn là 30 món, tiệc cỗ chay hạng nhất gồm 25 món, cỗ chay hạng nhì là 20 món. Đặc biệt, các nguyên vật liệu để chế biến tiệc cung đình Huế phải là thượng phẩm, có nguồn gốc từ đặc sản địa phương và dâng tiến.
Tất cả các món ăn đều phải được trang trí đẹp mắt, gọn gàng, dễ gắp. Việc bày biện cũng cần tuân thủ quy tắc ngay ngắn, cân đối, hài hoà. Ẩm thực cung đình Huế được thưởng thức bằng mắt, bằng mũi sau đó mới đến miệng.
Chính điều đó đã làm nên nét đặc biệt trong ẩm thực cung đình Huế. Có thể nói, đây là đỉnh cao trong nghệ thuật ăn uống của Việt Nam bởi sự tinh túy, cầu kỳ, thanh cao và đầy cuốn hút. Văn hóa ẩm thực nhà Nguyễn không chỉ là nghệ thuật về chế biến và trình bày món ăn, mà nó còn thể hiện quan niệm triết lý cũng như tư tưởng thẩm mỹ trong ẩm thực.
2.3. Ẩm thực cung đình Huế ngày nay
Ẩm thực cung đình Huế xưa và nay đã có nhiều sự thay đổi. Đầu tiên là ở bát trân. Nguyên liệu từ các loài thú quý hiếm làm nên món ăn da tây ngưu, gân nai, bàn tay gấu, thịt chân voi, môi đười ươi đã thay thế bằng các món ăn thanh đạm hơn, trang nhã hơn nhưng cũng không kém phần bổ dưỡng.
2.3.1. Chè hạt sen long nhãn
Chè hạt sen long nhãn là đặc sản Huế nổi tiếng, được nhiều du khách yêu thích. Không chỉ có hương vị thanh mát, ngọt ngào, đây còn là thức quà giải nhiệt vô cùng bổ dưỡng, làm nên tên tuổi cho mảnh đất Huế mộng mơ. Đến cố đô, bạn nhớ thưởng thức những món chè cung đình Huế này nhé.
2.3.2. Cơm sen cung đình Huế
Cùng với chè hạt sen thì cơm sen cũng là món ăn nằm trong danh sách ẩm thực cung đình Huế ở hiện tại. Cơm được nấu chín và gói trong những chiếc lá sen để tạo hương vị và sự thanh tao.
2.3.3. Trà cung đình Huế
Trà cung đình Huế làm từ thảo dược thiên nhiên quý hiếm, có công dụng tốt cho sức khỏe. Vì vậy khi du lịch Huế, bạn nhớ mua những gói trà cung đình về làm quà tặng người thân và bạn bè.
3. Nhà hàng ẩm thực cung đình Huế nổi tiếng nên đến
3.1. Nhà hàng Cung Đình - tinh hoa ẩm thực cung đình Huế
- Địa chỉ: 3 Nguyễn Sinh Sắc, Vỹ Dạ, TP. Huế
- Giờ mở cửa tham khảo: 11h - 23h
- Giá tham khảo: 50.000 - 1.400.000 VNĐ/người
Nhà hàng mang phong cách cổ xưa rất nổi tiếng ở Huế. Thực đơn ở đây vô cùng phong phú với các món ăn rất hấp dẫn như tôm hấp nước dừa, gà nướng cùng các món ăn bình dân như nem lụi, chả tôm, bánh bèo… Và tất nhiên không thể thiếu món nem công chả phượng. Nhà hàng Cung Đình có phòng ăn riêng, nghe nhạc Huế và ăn mặc theo kiểu hoàng tộc xưa.
3.2. Nhà hàng Tịnh Gia Viên - nhà hàng cung đình Huế nổi tiếng
- Địa chỉ: 7 kiệt 28 đường Lê Thánh Tôn, TP. Huế
- Giờ mở cửa tham khảo: 10h - 23h
- Giá tham khảo: 350.000 VNĐ/người
Không gian của Tịnh Gia Viên mang nhiều nét hoài cổ, khiến thực khách như đang được tham dự một buổi yến tiệc cung đình xưa. Hơn thế nữa, bạn còn có thể mặc những trang phục vua quan triều đình để trải nghiệm không khí cung đình nơi đây. Đồ ăn được Tịnh Gia Viên chế biến rất công phu, xung quanh là những nghệ sĩ biểu diễn nhã nhạc mang đến sự xa hoa, náo nhiệt.
>>> Dắt túi: [Thổ địa mách] 15 quán ăn trưa ở Huế giá hợp lý, đồ ăn ngon
Ẩm thực cung đình Huế không chỉ thể hiện sức hút của mình với những khách du lịch mà còn là niềm tự hào của người dân đất cố đô. Những món ăn chế biến rất ngon miệng, được trình bày một cách cầu kỳ và tỉ mỉ nhất. Nếu có cơ hội đến Huế, đừng quên ghé thăm nhà hàng và thưởng thức thực đơn cung đình đặc sắc nhé!
Ngoài ra, khi đi du lịch Huế, du khách nên kết hợp du lịch Hội An bởi khoảng cách hai địa điểm du lịch hút khách này tương đối gần. Nếu có dịp tới Hội An, du khách đừng quên nghỉ dưỡng tại Vinpearl Resort & Golf Nam Hội An và vui chơi giải trí tại VinWonders Nam Hội An. Quần thể nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí đa sắc văn hóa, muôn màu trải nghiệm chắc chắn sẽ mang lại cho du khách những trải nghiệm ấn tượng bậc nhất.
_1713172306.png)
