Nhắc đến làng chiếu Bàn Thạch Quảng Nam, người ta nhớ ngay hình ảnh người thợ thủ công miệt mài bên khung dệt, tiếng thoi đưa réo rắt hay hình ảnh những sợi cói được nhuộm đủ màu sắc rực rỡ phơi trong nắng mới. Nếu có cơ hội du lịch Quảng Nam đừng quên ghé thăm làng chiếu Bàn Thạch bạn nhé!
1. Đôi nét về làng chiếu Bàn Thạch
Hành trình khám phá các làng nghề truyền thống nổi danh xứ Quảng sẽ trở nên trọn vẹn hơn nếu bạn có cơ hội đến với làng chiếu Bàn Thạch, tìm hiểu về cách làm chiếu độc đáo đã trường tồn hơn 500 năm tuổi.
1.1. Làng chiếu Bàn Thạch ở đâu?
Quảng Nam là địa phương nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống, một trong đó phải kể tới làng chiếu cói Bàn Thạch nằm ở thôn Đông Bình, xã Duy Vinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Thôn Đông Bình nổi danh với làng chiếu Bàn Thạch nằm tách biệt với thế giới bên ngoài giống như một ốc đảo nằm lơ lửng giữa 3 dòng sông (sông Thu Bồn, sông Ly Ly và sông Trường Giang)
1.2. Nguồn gốc của làng nghề chiếu Bàn Thạch
Theo sử sách chép lại, trong giai đoạn Trịnh Nguyễn phân tranh, người dân ở các vùng từ Hà Tĩnh đến Thái Nguyên di cư vào Nam, đến Quảng Nam thấy thiên thời địa lợi nhân hòa nên đã dừng lại khai hoang lập nghiệp. Trong quá trình di cư, người dân ở các tỉnh thành đã mang theo nghề làm chiếu để phát triển tại vùng đất này.
Thiên nhiên trù phú, nơi đây bạt ngàn những cánh đồng cói và đay, cao đến ngang vai, phất phơ theo chiều gió. Tận dụng những ưu thế vốn có của tự nhiên nơi đây, người dân đã sử dụng cây cói và đay làm nguyên liệu dệt thành những chiếc chiếu vừa bền vừa chắc, nổi danh khắp vùng. Kết với với vị trí thuận lợi - nằm ở hợp lưu các con sông lớn, Bàn Thạch đã trở thành nơi giao thương sầm uất.
Làng nghề có lịch sử hơn 500 năm hình thành và phát triển. Sản phẩm của làng chiếu Bàn Thạch nổi tiếng gần xa, từng là cống phẩm cho triều đình và quý tộc.
>>> Xem thêm: Khám phá làng đúc đồng Phước Kiều hơn 400 năm tuổi tại Quảng Nam.
2. Du lịch làng dệt chiếu Bàn Thạch ngày nay có gì thú vị?
2.1. Làng nghề chiếu cói Bàn Thạch
Hơn 500 năm qua, làng chiếu Bàn Thạch đã trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, nghề truyền thống này vẫn gắn liền với cuộc sống của người dân nơi đây. Theo thống kê, làng Bàn Thạch có khoảng 1.356 người dân sinh thì ở thời kỳ đỉnh cao có tới hơn 700 người theo nghề dệt chiếu.
Thu nhập của người dân tại đây gần như 90% dựa vào dệt chiếu và bán chiếu. Do đó hầu hết từ già trẻ, gái trai trong làng đều tập trung vào nghề chiếu, mỗi người mỗi việc. Tuy nhiên vài năm trở lại đây, sản phẩm chiếu cói rất khó tiêu thụ, giá thành thấp, người dân chuyển đổi ngành nghề, không ít người đã “dứt duyên” nghề truyền thống này.
2.2. Lắng nghe câu chuyện dệt chiếu Bàn Thạch
Du lịch làng chiếu Bàn Thạch, du khách sẽ có cơ hội khám phá quy trình làm nên những chiếc chiếu tuyệt đẹp của người dân làng chiếu Bàn Thạch.
Nguyên liệu làm chiếu là từ cói và sợi đay. Người dân sẽ tiến hành bứt cói đem về nhà, chẻ thành những sợi nhỏ và đem phơi dưới trời nắng gắt khoảng 4 - 5 ngày. Đến khi sợi chiếu khô lại nhưng phải đảm bảo vẫn giữ được độ dai và chắc thì tiến hành các công đoạn làm chiếu.
- Công đoạn nhuộm màu: Sau khi sợi chiếu phơi khô đạt chuẩn sẽ được đem nhuộm màu. Muốn cho màu nhuộm được đẹp và khó phai thì người dân nơi đây phải nhúng từng chùm nhỏ vào nồi phẩm màu đã nấu. Sợi cói sau khi đã nhuộm màu sẽ đem phơi khô dưới trời nắng. Lưu ý, phơi dưới nắng vừa, không để bị mốc do nắng yếu hoặc bị gãy do nắng gắt.
- Công đoạn dệt chiếu: Muốn dệt được chiếu Bàn Thạch thì phải chuẩn bị khung và thoi dệt. Quá trình dệt phải có 2 người, một người đưa thoi, luồn sợi và một người kia kéo khung cửi. Chiếu dệt xong sẽ được cắt vuông vắn và cố định lại 4 cạnh để không bị xổ ra. Người dân tại làng dệt chiếu cổ Bàn Thạch thường dệt mỗi chiếc mất khoảng 3 - 4 tiếng, một ngày có thể làm được 4 - 5 chiếc.
Điểm đặc biệt ở các sản phẩm chiếu làng Bàn Thạch đó là các họa tiết tinh xảo được tạo thành từ những sợi cói và đay đã nhuộm màu chứ không phải in khuôn họa tiết lên chiếu.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu làng trống Lâm Yên hơn 200 năm tuổi tại Quảng Nam.
2.3. Khám phá phiên chợ làng chiếu Bàn Thạch
Bên cạnh việc khám phá quy trình làm chiếu thủ công, khi tới làng chiếu Bàn Thạch, du khách đừng quên trải nghiệm phiên chợ chiếu ở địa phương. Đây cũng là điểm độc đáo khiến khách du lịch cảm thấy thích thú khi ghé Bàn Thạch.
Chợ phiên nơi đây được họp từ rất sớm, khoảng 4 - 5 giờ sáng, không khí vô cùng đông đúc và náo nhiệt. Tới chợ phiên Bàn Thạch, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những sản phẩm chiếu thủ công nhiều hoa văn và màu sắc sặc sỡ.
>>> Khám phá chợ làng chiếu Bàn Thạch, đừng quên nghỉ chân thưởng thức các món đặc sản Hội An - Quảng Nam.
Ngoài ra, đến với xứ Quảng, du khách đừng bỏ qua các địa điểm du lịch Hội An - Quảng Nam nổi tiếng như: VinWonders Nam Hội An, phố cổ Hội An, Cù Lao Chàm, thánh địa Mỹ Sơn,...
Hành trình khám phá Quảng Nam và các làng nghề truyền thống nổi tiếng sẽ trọn vẹn hơn nếu du khách chọn lưu trú tại Vinpearl Resort & Spa Hội An hoặc Vinpearl Resort & Golf Nam Hội An. Hai khu nghỉ dưỡng này có:
- Không gian đẳng cấp, sang trọng
- Dịch vụ đẳng cấp, nhiều tiện ích vượt trội
- Thưởng thức món ăn ngon và đồ uống vô cùng độc đáo
Tất cả sẽ mang đến cho du khách trải nghiệm nghỉ dưỡng tốt nhất và phút giây thư giãn để sẵn sàng cho chuyến đi.
>>> Đặt phòng Vinpearl Hội An để chuyến đi thêm phần ý nghĩa bạn nhé!
Nếu có dịp ghé thăm Quảng Nam, hãy một lần tới làng chiếu Bàn Thạch du khách sẽ có cơ hội hiểu hơn về nghề làm chiếu lâu đời tại xứ Quảng và tận hưởng những trải nghiệm mới lạ, thú vị của vùng đất này. Để hành trình khám phá các làng nghề xứ Quảng được trọn vẹn nhất, du khách có thể tham khảo và đặt voucher, combo, tour du lịch Hội An, Nam Hội An ngay hôm nay để nhận ưu đãi cực hấp dẫn nhé!
