Thủ đô nghìn năm văn hiến Hà Nội được ví như bảo tàng sống với hàng ngàn di tích lịch sử, văn hóa nổi bật. Từ những con phố cổ kính đến công trình kiến trúc hiện đại, du lịch Hà Nội luôn có sức hút khó chối từ. Nếu bạn đang muốn tìm hiểu nhiều hơn về lịch sử Hà Nội thì đừng bỏ qua bài viết này.
1. Vài nét về lịch sử Hà Nội qua các thời kỳ
Hà Nội không chỉ được biết đến là Thủ đô của Việt Nam mà đây còn là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa lớn của đất nước. Lịch sử Hà Nội gắn liền với những thăng trầm của dân tộc, từng là kinh đô của hầu hết các triều đại phong kiến. Hà Nội nằm ở phía Tây Bắc của đồng bằng sông Hồng, phía Bắc giáp Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, phía Đông giáp Bắc Giang, Bắc Ninh, Hưng Yên, phía Tây giáp Hòa Bình, Phú Thọ và phía Nam giáp với Hà Nam, Hòa Bình.
Với những dấu ấn đặc biệt đó cùng với cảnh quan thiên nhiên đẹp, hội tụ nhiều công trình, di tích độc đáo, Hà Nội đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với cả khách du lịch trong nước và quốc tế.
1.1 Lịch sử hình thành Hà Nội trong thời kì tiền Thăng Long
Khoảng 2 vạn năm trước, trong thời kỳ văn hóa Sơn Vi, nhiều di chỉ khảo cổ được khai quật tại Cổ Loa đã chứng minh sự hiện diện của con người trong khu vực xung quanh Hà Nội.
Vào thế kỷ thứ III trước Công nguyên, Thục Phán đã chọn Cổ Loa, nay thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội để đóng đô. Sự kiện này đánh dấu sự phát triển của Hà Nội trở thành trung tâm chính trị và xã hội của đất nước.
Trải qua gần 1000 năm Bắc thuộc, Cổ Loa đã chính thức trở thành Thủ đô của Việt Nam sau khi Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán vào năm 938.
>>> Bảo tàng Phòng không - Không quân ở Hà Nội: Nơi tái hiện trang sử oai hùng
1.2 Tóm tắt lịch sử Hà Nội ngắn gọn nhất vào thời kỳ Thăng Long
Đây là một dấu mốc cực kỳ quan trọng, gắn liền lịch sử Hà Nội nói riêng và lịch sử Việt Nam nói chung, được bắt đầu từ thời Lý tới tận ngày hôm nay.
- Lịch sử về Hà Nội thời nhà Lý
Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ) là người sáng lập Thăng Long và là vị hoàng đế khai sinh triều đại Lý lừng danh trong lịch sử Việt Nam. Ông là một nhà chính trị, quân sự và văn hóa vĩ đại. Tại Thăng Long, ông đã xây dựng nhiều lâu đài, cung điện, đền chùa và thành luỹ để bảo vệ thành phố. Với hình ảnh của một con rồng bay lên, Thăng Long trở thành biểu tượng cho sự vươn lên của dân tộc và mở đầu cho một giai đoạn phát triển lớn của đất nước. Vì ý nghĩa đó, Lý Thái Tổ đặt quốc hiệu là Đại Việt.
Sự thăng trầm của đất nước càng làm nổi bật vị trí quan trọng của Thăng Long so với các vùng khác. Trong triều đại Lý, khi định đô ở Thăng Long, quân đội Việt Nam đã hoàn toàn đánh bại quân xâm lược Tống trong lần xâm lược thứ hai. Vào tháng 3 năm 1077, Lý Thường Kiệt - vị anh hùng dân tộc sinh ra tại Thăng Long, đã kết hợp tài năng quân sự, chính trị và ngoại giao của mình để đánh bại quân Tống, đập tan mọi kế hoạch xâm lược Việt Nam của chúng. Từ sau chiến thắng này, trong suốt 200 năm sau đó, quân Tống không còn dám tấn công đất nước ta.
- Lịch sử Hà Nội thời Nhà Trần
Sau sự suy vong của nhà Lý, triều đại Trần được thành lập. Vua Trần Thái Tông lên ngôi vào năm 1226 và vẫn đóng đô ở Thăng Long. Kinh thành Thăng Long được mở rộng hơn trước, và khu vực cư trú của người dân được chia thành 61 phường.
Triều đại nhà Trần đã có những chiến công vang dội: ba lần đánh bại những đạo quân xâm lược của đế quốc Nguyên Mông nổi tiếng, xâm nhập nước ta trong vòng 30 năm (1258 - 1288). Tại Thăng Long, đầu năm 1285 khi quân Nguyên đang tiến sát biên giới, vua Trần Nhân Tông đã triệu tập hội nghị Diên Hồng.
Nhà Trần bị suy vong. Vào năm 1400, Hồ Quý Ly đã đoạt ngôi của nhà Trần để lập nên triều Hồ. Ông cho xây dựng kinh đô mới ở vùng An Tồn thuộc Vĩnh Lộc, Thanh Hoá và đặt tên là Tây Đô, được nhân dân gọi là thành nhà Hồ. Trong thời kỳ này, Thăng Long được gọi là Đông Đô.
Lợi dụng tình hình suy yếu của các vương triều trong nước, cuối năm 1406, nhà Minh đã huy động tới 20 vạn quân bộ binh và kỵ binh để xâm lược nước ta. Nhà Hồ đã cố gắng chống đỡ quân xâm lược trong một thời gian ngắn trước khi cha và con của Hồ Quý Ly bị giặc bắt và giết ở Trung Quốc. Năm 1407, quân Minh chiếm Kinh thành Thăng Long và đổi tên thành Đông Quan.
- Lịch sử Hà Nội thời Nhà Lê
Lê Lợi bắt đầu cuộc khởi nghĩa tại Lam Sơn (Thanh Hóa). Sau mười năm kháng chiến đã đánh bại quân Minh, giải phóng kinh đô Đông Quan và đổi tên thành Đông Kinh. Sau đó, trong triều đại Mạc, kinh đô được đổi tên trở lại thành Thăng Long vào năm 1527.
Thời kỳ Lê - Trịnh (1533 - 1786), Thăng Long được chia thành hai huyện là Thọ Xương và Quảng Đức, thuộc phủ Phụng Thiên.
- Lịch sử Hà Nội thời Nhà Nguyễn
Năm 1802, Gia Long lập triều Nguyễn, đặt đô ở Phú Xuân (Huế). Thăng Long vẫn là thủ phủ của 11 trấn Bắc Thành, tuy nhiên, chữ "Long" được đổi thành chữ "Thịnh". Năm 1858, triều đình Nguyễn bán nước, nhường Hà Nội cho Pháp, khiến Thủ đô trở thành một thành phố thuộc Pháp trong suốt hơn nửa thế kỷ.
Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, vào ngày 2/9/1945 tại Thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, công bố với toàn thế giới việc khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Hà Nội trở thành Thủ đô của một nước độc lập.
Tuy nhiên, thực dân Pháp vẫn tiếp tục xâm lược nước ta. Dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân dân ta lại bước vào cuộc kháng chiến chống Pháp kéo dài 9 năm (1946 - 1954) và kết thúc bằng chiến thắng lịch sử tại Điện Biên Phủ vào ngày 7/5/1954.
- Lịch sử Hà Nội thời kỳ năm 1954
Sau khi chiến thắng Pháp tại chiến dịch Điện Biên Phủ, Việt Nam đã được công nhận chủ quyền lãnh thổ từ vĩ tuyến 17 trở ra Bắc tại Hội nghị Genève (Thuỵ Sĩ).
Vào ngày 10-10-1954, Thủ đô Hà Nội được giải phóng khỏi ách thực dân Pháp. Tuy nhiên, trước khi rút khỏi Việt Nam, Pháp đã chuyển giao miền Nam cho Mỹ. Do đó, dân tộc Việt Nam ta lại một lần nữa kiên cường đấu tranh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ trong hơn 20 năm và kết thúc bằng chiến thắng của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử vào ngày 30/4/1975, đánh dấu sự kiện giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Ngày 25/4/1976, Quốc hội khóa VI đã tuyên bố Hà Nội trở thành Thủ đô của nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
>>> Tham khảo: Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam: Nơi lưu giữ ký ức oai hùng
1.3 Lịch sử của Hà Nội thời kỳ hòa bình, đổi mới
Kể từ khi giải phóng khỏi ách nô lệ thực dân, lịch sử Hà Nội đã trải qua nhiều năm tháng gian khổ để vươn lên. Trong hai thập kỷ gần đây, Hà Nội không chỉ mở rộng ra bốn phía mà còn khẳng định đẳng cấp, sự phát triển không ngừng bằng những công trình xây dựng ấn tượng, đồ sộ. Độ dài các con đường trong nội thành hiện tại đã gần 400 km. Nếu trước đây Hà Nội được biết đến với 36 phố phường, thì ngày nay số lượng này đã tăng lên gần 500 phố phường (dự đoán số liệu này vẫn còn tiếp tục tăng lên trong thời gian tiếp theo).
>>> Xem thêm: [Review thổ địa] Phố cổ Hà Nội ở đâu, có gì vui chơi, ăn uống?
2. Những địa điểm in đậm dấu ấn lịch sử Hà Nội nhất định phải đến một lần
Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về lịch sử Hà Nội cũng như chiêm ngưỡng những cổ vật quý hiếm thì có thể ghé thăm các di tích lịch sử ở Hà Nội nổi tiếng sau:
- Di tích lịch sử Hà Nội - Quần thể Hoàng Thành Thăng Long
Địa chỉ: Số 19 Đ. Hoàng Diệu, P. Điện Bàn, Q. Ba Đình, Hà Nội.
Giờ mở cửa: 8:00 – 17:00.
Cụm di tích Hoàng Thành Thăng Long là biểu tượng tiêu biểu cho sự phát triển của Thủ đô văn hiến trong hơn 1000 năm lịch sử. Nó liên quan chặt chẽ đến nhiều triều đại phong kiến của Việt Nam như Thời Lý, Trần, Lê và là di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận vào năm 2010. Với giá trị lịch sử và văn hóa đặc sắc, cụm di tích Hoàng Thành Thăng Long là một điểm đến không thể bỏ qua khi tham quan Hà Nội của du khách.
Địa chỉ: Số 2, Đ. Hùng Vương, P.Điện Biên, Q. Ba Đình, Hà Nội.
Giờ mở cửa: 8:00 – 11:00 thứ 3 – thứ 5 | 8:00 – 11:30 thứ 7 – chủ nhật.
Lăng Chủ tịch là một trong những điểm du lịch nổi tiếng ở Hà Nội. Đến đây, bên cạnh thăm viếng Bác - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, bạn còn có thể tìm hiểu nếp sống giản dị, gần gũi với thiên nhiên của Người qua việc khám phá các nhà sàn và ao cá, nơi Bác hay sinh sống, hoặc chụp ảnh tại Quảng trường Ba Đình, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên Ngôn Độc Lập năm 1945 và chứng kiến lễ thượng cờ và hạ cờ trang nghiêm.
- Biểu tượng lịch sử Hà Nội nổi bật - Cầu Long Biên
Địa chỉ: Q. Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội.
Giờ mở cửa: Cả ngày.
Cầu Long Biên là nơi gắn liền với hai cuộc kháng chiến đầy quyết liệt của người dân Thủ đô. Với sự xuất hiện của cây cầu bằng thép đầu tiên bắc qua sông Hồng, Cầu Long Biên đã đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế và văn hóa của Hà Nội. Mặc dù đã có nhiều cây cầu khác được xây dựng, nhưng Cầu Long Biên vẫn giữ được vị trí của mình đối với đời sống hàng ngày của người dân thành phố. Công trình kiến trúc cổ kính này không chỉ là một biểu tượng lịch sử, mà còn là địa điểm được các bạn trẻ yêu thích để chụp hình và tận hưởng khung cảnh đẹp của Hà Nội vào ban đêm.
- Địa điểm lịch sử ở Hà Nội - Nhà tù Hỏa Lò
Địa chỉ: Số 1 Hỏa Lò, Q. Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội.
Giờ mở cửa: 8:00 – 17:00.
Nhà tù Hỏa Lò là một trong những di tích lịch sử Hà Nội đặc biệt, nơi từng được mệnh danh là "địa ngục trần gian” của Thủ đô. Tại đây, tù nhân chính trị đã phải trải qua những ngày tháng đen tối với vô vàn hình phạt cũng như sự tra tấn tàn nhẫn của thực dân Pháp.
Hiện nay, toàn bộ khung cảnh của di tích này được tái hiện bằng mô hình 3D cực kỳ chân thật, khiến cho những ai đến đây cũng cảm thấy rùng mình, ghê sợ.
- Di tích lịch sử Hà Nội nên đến một lần - Gò Đống Đa
Địa chỉ: Phố Tây Sơn, P. Quang Trung, Q. Đống Đa, Hà Nội.
Giờ mở cửa: Cả ngày.
Gò Đống Đa là địa điểm ghi nhận thành tích vang dội của nghĩa quân Tây Sơn trong cuộc đấu tranh giữ nước. Công viên - di tích Gò Đống Đa được xây dựng vào năm 1989 nhân kỷ niệm 200 chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa. Công trình này bao gồm khu vực tượng đài Quang Trung cao hơn 14m, được xây bằng bê tông cốt thép cùng với 2 bức phù điêu mô tả trận đánh lịch sử. Ngoài ra, ở đây còn trưng bày mô hình 2 khẩu súng thần công. Hàng năm, vào ngày mùng 5 tháng Giêng, lễ hội Gò Đống Đa được tổ chức để tưởng niệm các tướng sĩ đã hy sinh anh dũng trong cuộc chiến giành lại độc lập cho Tổ quốc.
- Di tích lịch sử Hà Nội cổ - Ô Quan Chưởng
Địa chỉ: Phố Thanh Hà, Q. Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Giờ mở cửa: Cả ngày.
Ô Quan Chưởng, còn được gọi là Ô Đông Hà hay Ô Cửa Đông, là cửa ô duy nhất của thành Thăng Long còn tồn tại cho đến ngày nay. Được công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc Gia vào ngày 19/01/2022, tên gọi của nơi này được đặt nhằm tưởng nhớ vị quan chưởng và tướng sĩ đã hy sinh để bảo vệ cổng thành và sự bình yên cho người dân. Công trình được xây dựng theo kiểu vọng lâu 2 tầng, một kiểu kiến trúc đặc trưng của nhà Nguyễn.
- Di tích lịch sử Hà Nội tiêu biểu - Văn Miếu Quốc Tử Giám
Địa chỉ: Số 58 Đ. Quốc Tử Giám, P. Văn Miếu, Q. Đống Đa, Hà Nội.
Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 các ngày trong tuần.
Văn Miếu Quốc Tử Giám được xem như trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi đã tổ chức nhiều kỳ thi "Đình" lớn nhằm tìm kiếm người tài giỏi để phục vụ cho đất nước và thờ cúng các bậc tiên sư của Nho Giáo. Công trình này đã có hơn 1000 năm lịch sử, được xây dựng từ thời vua Lý Thánh Tông.
Trong các công trình lớn thì Khuê Văn Các là điểm tham quan nổi bật nhất trong Văn Miếu Quốc Tử Giám, nhờ kiến trúc độc đáo và giá trị lịch sử cao. Ngày nay, Văn Miếu là điểm đến yêu thích để chụp ảnh tốt nghiệp và cầu mong may mắn trước mỗi kỳ thi quan trọng của giới trẻ Hà Thành.
Cơ sở 1: 1 Tràng Tiền, P. Phan Chu Trinh, Q. Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Cơ sở 2: 216 Trần Quang Khải, P. Tràng Tiền, Q. Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Bảo tàng Lịch sử Hà Nội không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà đây còn là nơi lưu giữ những bảo vật lâu đời của Việt Nam, được ví như một thư viện sống, thể hiện rõ nét các câu chuyện lịch sử dân tộc một cách chi tiết, chân thực và sống động nhất.
Nếu đã đến Hà Nội, bên cạnh khám phá những di tích lịch sử Hà Nội, bạn cũng đừng bỏ qua cơ hội tham quan địa điểm vui chơi ở trung tâm Hà Nội thú vị - VinKE & Vinpearl Aquarium Times City.
Thủy cung Times City thuộc TOP những thủy cung lớn và đẹp nhất ở Việt Nam với diện tích siêu khủng, bao gồm nhiều bể cá hội tụ các loài cá và sinh vật biển có nguồn gốc từ khắp nơi trên thế giới.
Với thiết kế độc đáo và hiện đại, thủy cung Times City Hà Nội mang lại cho du khách cảm giác như đang lạc vào thế giới biển lung linh huyền ảo vô cùng sống động. Tại đây, du khách có thể chiêm ngưỡng vô vàn loài cá, đa dạng về hình dáng và màu sắc, cùng với những sinh vật biển hiếm có.
Ngoài việc tham quan các bể cá, thủy cung còn có khu vực trưng bày giúp du khách tìm hiểu rõ hơn về những điều ký bí, ẩn giấu bên trong lòng đại dương bao la.
Khu vui chơi hướng nghiệp VinKE là địa điểm giải trí nổi bật tại Hà Nội. Nơi đây được thiết kế với các trò chơi và hoạt động mang tính giáo dục, khám phá, giúp các bé có cơ hội được rèn luyện kỹ năng và tăng cường sự sáng tạo.
VinKE được xây dựng với không gian rộng rãi, bao gồm nhiều khu vực khác nhau: khu hướng nghiệp, khu trò chơi vận động, khu máy trò chơi,... đem đến những trải nghiệm thú vị, hấp dẫn và đầy bổ ích cho các bé.
>>> Nhanh tay booking vé vào cửa VinKE & Vinpearl Aquarium để khám phá và trải nghiệm những điều thú vị tại thiên đường vui chơi HOT bậc nhất Thủ đô!
Đến với Thủ đô, du khách không chỉ được tìm hiểu những giá trị lịch sử Hà Nội đặc sắc mà còn được trải nghiệm nét đẹp văn hóa đa dạng, hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại. Hãy để Hà Nội làm cho mỗi chuyến đi của bạn trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết nhé!
_1713172306.png)
