1. Travel blogger là gì?
Travel blogger là những người đam mê du lịch và chia sẻ trải nghiệm của mình lên các kênh truyền thông khác nhau thông qua đoạn phim, hình ảnh và bài viết. Họ giúp cộng đồng có cái nhìn đa chiều về các điểm đến và góp phần quảng bá du lịch địa phương. Travel blogger không chỉ đi để khám phá mà còn để học hỏi, sống và kể lại câu chuyện của mình. Thông qua những cung đường và điểm đến, họ truyền cảm hứng về vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa đặc sắc của các vùng đất, đồng thời khơi dậy niềm tự hào dân tộc.

2. Top 25 travel blogger nổi tiếng Việt Nam
Travel blogger không chỉ truyền cảm hứng mà còn mang đến những thông tin hữu ích cho những ai đam mê xê dịch. Dưới đây là danh sách 25 travel blogger Việt Nam nổi tiếng, thu hút đông đảo người theo dõi và yêu thích:
2.1. Khoai Lang Thang
Khoai Lang Thang (tên thật: Đinh Võ Hoài Phương, sinh năm 1991) là travel blogger kiêm food blogger nổi tiếng. Anh được yêu mến bởi phong cách chân thực, gần gũi, giọng nói truyền cảm và những thước phim truyền tải vẻ đẹp bình dị của Việt Nam cùng những trải nghiệm du lịch ẩm thực độc đáo.
Không chỉ dừng lại ở du lịch trong nước, Khoai Lang Thang còn chia sẻ những câu chuyện truyền cảm hứng về văn hóa và cuộc sống ở nhiều vùng đất mới. Anh từng giành giải WeChoice Awards 2019, Vietnam iContent Awards 2024 và là một trong những travel blogger Việt Nam có sức ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội.

2.2. Chan La Cà
Chan La Cà (tên thật: Hoàng Minh Tuấn) gây ấn tượng với khuôn mặt điển trai và giọng nói trầm ấm, mang lại cảm giác thân thiện, gần gũi. Anh là người kể chuyện bằng hình ảnh, ghi lại trải nghiệm thực tế qua những thước phim sống động, thu hút sự quan tâm của giới trẻ.
Không chỉ dừng lại ở du lịch, travel blogger Việt Nam Chan La Cà còn sản xuất MV ca nhạc. MV sử dụng cảnh quay từ những chuyến đi, làm mới các bài hát quen thuộc bằng giọng hát ấm áp và góc nhìn độc đáo về Việt Nam và nhiều vùng đất mới.

2.3. Kẻ Du Mục
Kẻ Du Mục (tên thật Phan Thanh Quốc) là travel blogger nổi bật với khát khao chinh phục 200 quốc gia trên thế giới. Đam mê du lịch từ nhỏ, anh bắt đầu hành trình khám phá các vùng đất mới ngay khi còn là sinh viên. Đến nay, Kẻ Du Mục đã đi qua hơn 50 quốc gia, có nơi anh đã ghé thăm 5 - 6 lần, ghi lại những trải nghiệm độc đáo và cảnh đẹp mê hồn. Với tinh thần bền bỉ và khát vọng chinh phục, travel blogger Kẻ Du Mục đã và đang truyền cảm hứng du lịch mạnh mẽ cho cộng đồng yêu xê dịch.

2.4. Mr.ViVu
- Blog: https://mrvivu.com
Travel blogger Mr. ViVu được biết đến với phong cách gần gũi, chân thực. Anh tập trung khai thác các chủ đề về du lịch trải nghiệm, học tiếng Anh tại Philippines, Ấn Độ… cùng cẩm nang lựa chọn khách sạn tại nhiều điểm đến nổi tiếng. Với nội dung đa dạng và bổ ích, travel blogger Việt Nam Mr. ViVu đang dần thu hút sự quan tâm của cộng đồng du lịch và ngày càng được đón nhận rộng rãi hơn.

2.5. Nguyễn Tùng Lâm
- Blog: https://dulichbui.org
Travel blogger Nguyễn Tùng Lâm là người sáng lập trang web Du lịch bụi, nơi chia sẻ kinh nghiệm và hướng dẫn du lịch tự túc cho cộng đồng yêu khám phá. Với niềm đam mê du lịch từ thời sinh viên, Tùng Lâm đã thực hiện nhiều chuyến đi và chia sẻ trải nghiệm của mình thông qua các bài viết thực tế và hấp dẫn.
Trang web của nam blogger du lịch đã được vinh danh trong “Top 5 blogs tiếng nước ngoài xuất sắc” của Lonely Planet Travel Blog Awards 2009. Ngoài ra, anh còn xuất bản các ebook hướng dẫn du lịch cho các tỉnh trong nước như: Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Thuận, Tây Ninh…

2.6. Điền Gia Dũng
- Blog: https://dulichgo.blogspot.com
Điền Gia Dũng là travel blogger đứng sau blog “Du lịch, GO!”, nơi chia sẻ những hành trình khám phá thắng cảnh Việt Nam, kinh nghiệm phượt và những câu chuyện trên đường. Không đặt nặng quảng cáo hay lượt xem, anh mong muốn blog của mình trở thành nguồn cảm hứng cho những ai đam mê xê dịch, đặc biệt là dân phượt chân chính. Với quan điểm “Vài chục ngàn cũng có thể làm một chuyến đi”, Điền Gia Dũng truyền tải tinh thần du lịch tiết kiệm, thực tế nhưng vẫn giàu trải nghiệm.
2.7. Tuân Cuồng Chân
- Blog: https://www.cuongchan.com
Phạm Quang Tuân với biệt danh Tuân Cuồng Chân là một travel blogger và chuyên gia Digital Marketing có niềm đam mê du lịch cháy bỏng. Gắn bó với du lịch hơn 10 năm, anh đã khám phá những cung đường biển Việt Nam và nhiều miền đất xa xôi trên thế giới. Những trải nghiệm thực tế được anh chia sẻ trên travel blog Việt Nam cuongchan.com, giúp truyền cảm hứng và cung cấp thông tin hữu ích cho cộng đồng yêu du lịch.

2.8. Bill Balo
- Blog: https://billbalo.com
Bill Balo nổi tiếng là travel blogger Việt Nam có phong cách viết hài hước, gần gũi nhưng vẫn đầy đủ thông tin du lịch hữu ích. Anh là người sáng lập billbalo.com, một blog du lịch được đầu tư chuyên nghiệp, mang đến trải nghiệm tối ưu cho người dùng. Với hành trình khám phá hàng chục quốc gia, Bill Balo chia sẻ những câu chuyện thú vị, kinh nghiệm thực tế và các mẹo hữu ích giúp người đọc có những chuyến đi trọn vẹn.

2.9. Bụi Đường Ca
- Blog: https://baynhe.vn
Bụi Đường Ca, tên thật Phạm Việt Anh là nhà báo kiêm travel blogger đứng sau blog BayNhé.vn. Đây là chuyên trang chia sẻ kinh nghiệm săn vé máy bay giá rẻ và du lịch tự túc. Được thành lập từ năm 2012, blog của anh đã giúp hàng ngàn người tìm được đường bay tiết kiệm và lịch trình hợp lý. Với kinh nghiệm du lịch nhiều tỉnh thành Việt Nam và hơn 10 quốc gia Đông Nam Á, Bụi Đường Ca không chỉ hướng dẫn cách đặt vé mà còn hỗ trợ mọi người lên kế hoạch du lịch hiệu quả.
2.10. Trần Việt Anh - Dulichbui24.com
- Blog: https://dulichbui24.com
Trần Việt Anh được biết đến với phong cách du lịch bụi độc đáo, đạp xe vòng quanh Đông Nam Á và khám phá thế giới với ngân sách hạn hẹp. Tinh thần nhiệt huyết và khát khao khám phá của anh thể hiện rõ qua từng chuyến đi và bài viết chân thực, truyền cảm hứng cho giới trẻ. Sức trẻ và đam mê tự do đã giúp chàng travel blogger Việt Nam có những hành trình trải nghiệm phong phú và đầy ý nghĩa.

2.11. Ngô Trần Hải An – Quỷ Cốc Tử
- Blog: https://www.quycoctu.net/quycoctu
Ngô Trần Hải An (biệt danh Quỷ Cốc Tử) là travel blogger và nhiếp ảnh gia nổi tiếng với những bức ảnh nghệ thuật, giàu cảm xúc. Anh đã khám phá 63 tỉnh thành Việt Nam và 47 quốc gia trên thế giới, mang đến góc nhìn sâu sắc và đa chiều về cuộc sống. Với hơn 10 năm rong ruổi khắp mọi miền, travel blogger Hải An không ngại khám phá những vùng đất xa lạ như: Triều Tiên, Pakistan, Ai Cập, Bhutan và đồng thời góp phần quảng bá du lịch Việt Nam ra thế giới.

2.12. Thiện Nguyễn
- Blog: https://diladithoi.com
Thiện Nguyễn là travel blogger Việt Nam nổi tiếng với khả năng chụp ảnh tài tình, giàu cảm xúc. Những bức hình mộc mạc, đời thường qua góc nhìn tinh tế của anh trở nên gần gũi và chạm đến cảm xúc người xem.
Anh muốn truyền tải tinh thần sống chậm lại, cảm nhận sâu sắc và tận hưởng niềm vui từ những điều giản dị xung quanh. Phong cách nhẹ nhàng, chân thực trong từng khung hình của Thiện Nguyễn đã truyền cảm hứng về lối sống tích cực và biết trân trọng hiện tại.

2.13. Tùng Nếm - Nếm TV
- Blog: https://nemtv.vn
Travel blogger Tùng Nếm là người đứng sau kênh YouTube Nếm TV, nơi chia sẻ những cảnh quay tuyệt đẹp về các địa điểm du lịch Việt Nam. Phong cách chân thực, góc nhìn mới lạ cùng nội dung phong phú đã giúp Tùng Nếm thu hút đông đảo khán giả trẻ. Nhờ sự thành công này, anh cũng hợp tác với nhiều nhãn hàng và công ty du lịch để quảng bá hình ảnh và sản phẩm trên các kênh truyền thông của mình.

2.14. Vinh Gấu
- Blog: https://vinhgau.com
Travel blogger Vinh Gấu ghi dấu ấn với phong cách phóng khoáng, vui tính và gần gũi. Anh chinh phục cộng đồng yêu du lịch bằng sự chân thành trong từng bài viết và trải nghiệm thực tế. Với phong cách trẻ trung, bắt trend nhanh và sáng tạo, Vinh Gấu không chỉ chia sẻ thông tin về điểm đến mà còn mang lại góc nhìn hài hước, thú vị. Sự thân thiện và vui vẻ cũng giúp nam travel blogger thu hút lượng lớn người theo dõi trên Facebook và blog cá nhân.
2.15. Lý Thành Cơ
- Blog: https://lythanhco.com
Lý Thành Cơ là một trong những travel blogger đời đầu tại Việt Nam, nổi tiếng với nhật ký hành trình phong phú và trải nghiệm du lịch khắp thế giới. Anh còn là tác giả của 3 cuốn sách truyền cảm hứng xê dịch và thu hút hàng trăm nghìn người theo dõi bằng những bài review chất lượng cũng như bộ ảnh ấn tượng. Năm 2023, Lý Thành Cơ mở rộng nội dung với kênh Tik Tok review phim và trở thành host của podcast Brunch Date.

2.16. Mike Nhân Phan
Mike Nhân Phan là travel blogger có phong cách trải nghiệm độc đáo trên kênh Maike Pan TV, thu hút khán giả bằng những câu chuyện thú vị đằng sau các địa danh nổi tiếng. Anh còn đảm nhiệm vai trò CEO của một dự án khởi nghiệp và giảng viên tại ĐH Kinh tế - Tài chính TP. Hồ Chí Minh (UEF).
Nam travel blogger từng xuất hiện trên đài KBS Hàn Quốc, được vinh danh là Đại sứ Du lịch Seoul và Busan, trở thành niềm tự hào của cộng đồng người Việt. Hiện tại, anh đang mở rộng nội dung sang du lịch gia đình, tiếp tục truyền cảm hứng xê dịch với lòng nhiệt huyết và tư duy sáng tạo.

2.17. Andy Nguyen – Toidi.net
- Blog: https://toidi.net
Andy Nguyễn là travel blogger Việt Nam kỳ cựu đã thực hiện những chuyến đi vào Nam ra Bắc và khám phá nhiều quốc gia trên thế giới. Anh chia sẻ kinh nghiệm du lịch chi tiết, từ hướng dẫn lên kế hoạch đến cẩm nang khám phá các điểm đến mới lạ.
Phong cách của Andy Nguyễn thiên về trải nghiệm và khám phá bản thân, giúp anh tạo nên ý nghĩa cuộc sống và làm phong phú hành trình cá nhân. Hiện tại, anh cùng cộng sự đang phát triển mảng du lịch nước ngoài, xây dựng team để khám phá và trải nghiệm cùng nhau.
2.18. Quang Vinh
Quang Vinh từng là ca sĩ nổi tiếng với nhiều bản hit trong lòng thế hệ 8x, 9x, nay đã rẽ hướng thành travel blogger. Anh gây ấn tượng với những thước phim du lịch chuyên nghiệp, nội dung chỉn chu và độc đáo tại các điểm đến sang trọng, cao cấp.
Trước đây, Quang Vinh thường khám phá nước ngoài, nhưng sau đó chuyển sang khám phá Việt Nam với góc nhìn mới lạ. Với ekip sản xuất chuyên nghiệp, các video của anh được đầu tư bài bản và hoành tráng, như series tại Phú Quốc, Nha Trang.

2.19. Huyền Chip
- Blog: https://huyenchip.com
Huyền Chip (tên thật: Nguyễn Thị Khánh Huyền) là một trong những travel blogger 9x đời đầu và người tiên phong truyền cảm hứng du lịch cho giới trẻ Việt Nam. Vào những năm 2010, khi du lịch một mình vẫn còn xa lạ với nhiều người Việt, Huyền Chip đã mạnh dạn khám phá nhiều quốc gia, khơi dậy tinh thần xê dịch cho cả một thế hệ. Cô nổi tiếng với cuốn sách “Xách ba lô lên và đi”, tạo nên hiện tượng và truyền cảm hứng cho các tín đồ du lịch.

2.20. Đinh Hằng
Đinh Hằng là một trong những travel blogger đời đầu tại Việt Nam, nổi bật với tính cách liều lĩnh, táo bạo và phong cách du lịch đầy ngông nghênh. Cô từng một mình du lịch xuyên nước Mỹ suốt 6 tháng, đi qua hơn 20 bang từ bờ Đông sang bờ Tây, ghi dấu ấn bằng hành trình đơn độc nhưng đầy cảm xúc. Đinh Hằng cũng là tác giả của hai cuốn sách nổi tiếng: “Quá trẻ để chết” và “Người tình Havana”, truyền cảm hứng mạnh mẽ về sự tự do và lòng dũng cảm khám phá thế giới.

2.21. Rosie Nguyễn
Rosie Nguyễn (tên thật: Nguyễn Hoàng Nguyên) là travel blogger và tác giả của những cuốn sách nổi tiếng như “Ta balô trên đất Á”, “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu”, và “Mình nói gì khi nói về hạnh phúc?”. Không chỉ chia sẻ trải nghiệm du lịch từ nhiều vùng đất, Rosie còn lan tỏa những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống và tuổi trẻ thông qua các bài viết sâu sắc trên Facebook. Nữ travel blogger truyền cảm hứng cho giới trẻ bằng góc nhìn rộng mở và những bài học quý giá từ hành trình khám phá thế giới và bản thân.

2.22. Trần Đặng Đăng Khoa
Trần Đặng Đăng Khoa là travel blogger và phượt thủ nổi tiếng với hành trình vòng quanh thế giới bằng xe máy. Anh gây ấn tượng mạnh khi đi từ Sài Gòn đến Paris trên chiếc xe Wave bình thường, vượt qua vô số thử thách và hiểm nguy trên cung đường dài chưa từng có người Việt nào thực hiện. Không dừng lại ở đó, chàng travel blogger Việt Nam Đăng Khoa còn tiếp tục chinh phục các châu lục khác như châu Mỹ, châu Phi và châu Úc. Anh đã hoàn thành chuyến đi kéo dài 1111 ngày đầy phi thường.

2.23. Hoàng Lê Giang
Hoàng Lê Giang là một travel blogger nổi tiếng trong cộng đồng đam mê trekking và chinh phục thiên nhiên. Anh đã có 8 lần trekking dãy Himalaya, cắm cờ Việt Nam trên đỉnh Elbrus – nóc nhà châu Âu và đặt chân lên đỉnh Kilimanjaro cao nhất châu Phi. Năm 2016, anh trở thành người Việt đầu tiên hoàn thành hành trình 300km Bắc Cực. Qua những thước phim và hình ảnh từ các chuyến đi, Hoàng Lê Giang không chỉ chia sẻ trải nghiệm mà còn truyền cảm hứng về sự dũng cảm, vượt qua giới hạn bản thân và khám phá thế giới theo cách riêng.

2.24. Ngân Balo
- Blog: https://nganbalo.com
Ngân Balo được xem là “thổ địa” tại Philippines nhờ hiểu biết sâu sắc về điểm đến, văn hóa và ẩm thực nơi đây. Không chỉ gói gọn tại Philippines, Ngân còn khám phá nhiều quốc gia như Úc, New Zealand, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ. Nữ travel blogger ít hoạt động trên Facebook mà tập trung viết blog, cung cấp thông tin và hướng dẫn cụ thể, giúp độc giả dễ dàng lên kế hoạch du lịch.
2.25. Phan Thế Anh
- Blog: https://voyageblogger.com
Phan Thế Anh không chỉ là một travel blogger mà còn là một giảng viên đam mê khám phá, từng được vinh danh là Đại sứ Du lịch Busan. Anh thường xuyên chia sẻ đến bạn đọc những câu chuyện sống động về từng vùng đất đã đi qua. Đặc biệt, Phan Thế Anh dành nhiều thời gian để trải nghiệm đời sống, văn hóa, Phật giáo Ấn Độ và hơn 100 lần ghé thăm Thái Lan. Anh không chỉ chia sẻ trải nghiệm mà còn kết hợp du lịch với học thuật, lan tỏa cảm hứng theo cách riêng của mình.

>>> Xem thêm: [MỚI NHẤT] Bản đồ du lịch Việt Nam - List điểm đến hấp dẫn khắp 3 miền
3. Cách làm travel blogger
Muốn trở thành travel blogger không chỉ đơn giản là xách ba lô lên và đi. Bạn cần biết cách xây dựng nội dung hấp dẫn, phát triển kênh cá nhân và tạo dấu ấn riêng. Nếu muốn biến những chuyến đi thành câu chuyện truyền cảm hứng, bạn có thể tham khảo kinh nghiệm được các travel blogger Việt Nam chia sẻ sau đây:
3.1. Phải có đam mê
Công việc travel blogger không chỉ đơn giản là đi du lịch rồi viết vài dòng chia sẻ mà đòi hỏi sự đầu tư lớn về thời gian, công sức và cả tinh thần bền bỉ. Từ việc lên kế hoạch, di chuyển, trải nghiệm thực tế đến chụp ảnh, chỉnh sửa, viết bài và duy trì nội dung đều tiêu tốn rất nhiều thời gian, tâm sức.
Không ít travel blogger phải tự mình làm tất cả, từ sáng tạo nội dung đến quản lý blog như một agency thu nhỏ. Chính vì thế, bạn cần có đủ đam mê để theo đuổi nghề và vượt qua những thử thách trong hành trình trải nghiệm, sáng tạo.

3.2. Lựa chọn chủ đề riêng
Lựa chọn chủ đề riêng là yếu tố quan trọng giúp một travel blogger tạo dấu ấn cá nhân và thu hút đúng đối tượng độc giả. Dù cùng đam mê du lịch, nhưng mỗi blogger lại có phong cách và hướng đi khác nhau. Một số travel blogger Việt Nam tập trung vào trekking và khám phá, có người đam mê videography, người yêu nhiếp ảnh, người thích ẩm thực… Vì vậy, trước khi trở thành travel blogger, bạn hãy tự hỏi: “Chủ đề của mình là gì?”. Việc xác định rõ hướng đi sẽ giúp bạn xây dựng nội dung hấp dẫn, khác biệt và bền vững.
3.3. Thể hiện được góc nhìn cá nhân
Thể hiện góc nhìn cá nhân là điều quan trọng giúp một travel blogger tạo dấu ấn riêng và kết nối với độc giả. Những câu chuyện về sự cố trên đường đi, những bài học rút ra, những khoảnh khắc đáng nhớ sẽ khiến nội dung trở nên sống động và chân thật hơn. Nếu chỉ đơn thuần tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn, bài viết sẽ trở nên khô khan và thiếu sức hút. Lúc đó, người đọc có thể tìm thông tin trên báo chí thay vì theo dõi một blog cá nhân.

3.4. Hiểu rõ bạn đọc
Viết blog không chỉ là chia sẻ trải nghiệm cá nhân mà còn là nghệ thuật giao tiếp và kết nối với người đọc. Nhiều travel blogger mới thường mắc sai lầm khi chỉ tập trung vào sở thích cá nhân mà quên mất điều độc giả thực sự quan tâm.
Một blog du lịch có nội dung, hình ảnh và giao diện hoàn thiện vẫn khó thu hút sự chú ý nếu không chạm đến nhu cầu của người đọc. Do đó, hãy tìm hiểu độc giả của bạn là ai, họ thích nội dung gì, mong muốn điều gì từ blog của mình. Sự cân bằng giữa viết cho mình và viết cho người đọc chính là chìa khóa để giữ chân và phát triển lượng người theo dõi.
3.5. Tạo cho mình trang blog riêng
Nhiều người nghĩ chỉ cần Facebook hay Instagram là đủ, nhưng mạng xã hội không giúp bạn làm chủ hoàn toàn nội dung. Với blog cá nhân, bạn có thể tùy chỉnh giao diện, sắp xếp nội dung khoa học, giúp người đọc dễ theo dõi hơn.
Blog cũng cho phép bạn viết bài dài, chuyên sâu mà không bị giới hạn như trên Facebook hay Instagram. Bạn có thể bắt đầu với những nền tảng phổ biến như: WordPress, Wix hoặc Blogspot. Nếu chưa sẵn sàng đầu tư, bạn có thể dùng thử bản miễn phí trước, đến khi cần thiết hãy mua tên miền riêng để xây dựng thương hiệu cá nhân.

>>> Khám phá: Phân loại và tìm hiểu các loại hình du lịch ở Việt Nam hiện nay
Không chỉ đam mê du lịch đơn thuần, travel blogger còn là người kể chuyện, truyền cảm hứng và mở ra thế giới qua từng bức ảnh, dòng chữ, video. Mỗi nhân vật trong danh sách 25 travel blogger Việt Nam nổi tiếng đều mang dấu ấn riêng, từ những hành trình khám phá thiên nhiên kỳ vĩ đến những góc nhìn tinh tế về văn hóa, ẩm thực khắp muôn nơi. Nếu bạn đam mê xê dịch và muốn thử sức với lĩnh vực này, hãy bắt đầu từ những bước nhỏ nhất. Biết đâu, một ngày nào đó, chính bạn sẽ là người truyền cảm hứng cho những đôi chân không mỏi!
Trong những chuyến đi, dù bạn tìm kiếm một kỳ nghỉ thư giãn hay những khoảnh khắc vui chơi đầy hứng khởi, Vinpearl, VinWonders chính là điểm đến không thể bỏ lỡ! Vinpearl là hệ thống nghỉ dưỡng hàng đầu Việt Nam, sở hữu chuỗi khách sạn, resort sang trọng, sân golf tiêu chuẩn quốc tế, trung tâm hội nghị đẳng cấp và những dịch vụ tiện ích hoàn hảo… Với vị trí đắc địa tại các thiên đường du lịch như: Nha Trang, Phú Quốc, Hội An, Vinpearl mang đến không gian nghỉ dưỡng lý tưởng, kết hợp thiên nhiên tuyệt đẹp và dịch vụ cao cấp.


Bên cạnh đó, VinWonders – hệ thống công viên giải trí, công viên chủ đề hàng đầu Việt Nam là thiên đường vui chơi dành cho mọi lứa tuổi. Mỗi cơ sở VinWonders đều mang đến những trải nghiệm vui chơi “bùng nổ” khi chứa đựng hàng trăm hoạt động trải nghiệm đẳng cấp và mới lạ. Đó là thế giới trò chơi cảm giác mạnh kịch tính, thủy cung huyền ảo đến công viên nước sôi động và các show diễn thực cảnh đặc sắc…
