Làng mây tre đan Phú Vinh không chỉ là làng nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống nổi tiếng mà còn là điểm đến hấp dẫn của du lịch Hà Nội. Tham quan làng nghề, du khách sẽ được tìm hiểu về nghệ thuật đan mây tre đỉnh cao, “thổi hồn” vào từng sản phẩm vô cùng độc đáo, sinh động.
1. Giới thiệu về làng nghề mây tre đan Phú Vinh
1.1 Làng mây tre đan Phú Vinh ở đâu?
Làng mây tre đan Phú Vinh là một làng nghề thủ công truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội. Làng thuộc xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ, nằm dọc theo quốc lộ 6A đoạn nối liền giữa Hà Nội và các tỉnh miền núi phía Bắc, cách trung tâm thành phố khoảng 27km về hướng Tây Nam.
1.2 Lịch sử phát triển làng nghề mây tre đan thôn Phú Vinh
Làng Phú Vinh là làng nghề ở Hà Nội nổi tiếng với nghề đan mây tre truyền thống, có lịch sử hình thành và phát triển gần 400 năm. Hình thành vào năm 1700, làng Phú Vinh ban đầu có tên gọi là Phú Hoa Trang, nghĩa là trời phú cho dân có bàn tay lụa. Bởi, người dân nơi đây có đôi bàn tay vô cùng điệu nghệ, khéo léo trong việc đan lát mây tre.
Cứ như vậy, “cha truyền con nối”, bao thế hệ người dân trong làng Phú Vinh đều gắn bó với cây tre, cây mây, am hiểu tất cả các thuộc tính của loại cây này. Cũng chính từ đó, nghề mây tre đan dần phát triển và trở thành nghề truyền thống của làng Phú Vinh.
>>> Xem thêm: Kinh nghiệm khám phá làng quạt Chàng Sơn Hà Nội
2. Sản phẩm mây tre đan Phú Vinh có gì đặc sắc?
Mỗi làng nghề ở HN có những sản phẩm đặc sắc riêng: làng lụa Vạn Phúc Nổi tiếng với sản phẩm lụa tơ tằm mềm mại, tinh tế, làng gốm Bát Tràng được biết đến với không gian cổ kính, bình dị cùng những món đồ gốm sứ tinh xảo,... Làng nghề mây tre đan thôn Phú Vinh (Chương Mỹ) cũng vậy. Nhờ vào đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, những sản phẩm mây tre đan được tạo ra vô cùng tỉ mỉ, đan tết hoa văn độc đáo, tinh xảo vô cùng đẹp mắt. Để có được sản phẩm như vậy, người thợ phải hiểu rõ nguyên liệu làm và cẩn thận từ khâu chọn mua, xử lý nguyên liệu, chế tác.
Nguyên liệu sau khi mua về phải được phơi tái rồi đem ngâm hóa chất tầm 10 ngày để chống mối mọt. Sau đó, vớt tre ra đem nghiến mấu, cạo vỏ, đánh bóng và phơi. Tiếp theo đưa tre vào lò, dùng rơm, rạ hoặc lá tre hun lấy mấu rồi lấy ra để nguội và đem lên uốn thẳng. Công đoạn tiếp theo chính là đóng đồ. Những người thợ cả giàu kinh nghiệm sẽ chọn nguyên vật liệu để cắt thành các mặt hàng phù hợp với sản phẩm được tạo ra. Màu sắc của sản phẩm có nhiều loại, bao gồm màu nguyên thủy của mây hun hay được hỗ trợ pha chế sơn PU.
Kỹ thuật chế biến mây cũng đòi hỏi nhiều kinh nghiệm. Cây mây phải cắt thành đoạn 3m, nắn thẳng rồi mới đem đi lấy mấu. Công đoạn chẻ mây đòi hỏi tay nghề cao, chú ý sao cho các sợi mây phải thật đều. Các sợi mây to dùng đan cạp sản phẩm thường, sợi nhỏ dùng làm các mặt hàng quý, cầu kỳ. Tùy vào loại cây to hay nhỏ mà quyết định chẻ lẻ hay chẵn. Để tạo sợi mây theo một cỡ, nếu cây nhỏ được chẻ làm tư, làm sáu thì cây lớn hơn phải chẻ làm bảy hoặc chín. Kỹ thuật chẻ lẻ nan sợi mây, tre này chính là một sự sáng tạo quý báu.
Các nan tre, mây được đem đi chuốt cho mượt mà rồi phơi thật khô. Để tạo sự đa dạng màu sắc cũng như đảm bảo độ bền, các sợi mây được nhúng vào nước lá cây sòi băm nhỏ đã nấu sôi. Cách tạo màu tự nhiên này không ảnh hưởng đến sức khỏe đồng thời đảm bảo độ bền màu lên đến 30 - 40 năm.
Ngày nay, hầu hết các công đoạn chuẩn bị như cắt, chẻ, chuốt đã dần được cơ giới hóa nhưng các sản phẩm đều phải thao tác thủ công nhờ kỹ thuật đan. Đây là khuôn khổ không một người thợ nào có thể vượt ra. Ví dụ như đan sàng, thúng,... đã đan lóng mốt thì phải bắt nan lóng mốt, đan lóng đôi thì bắt nan lóng đôi, nếu sai sẽ bị lỗi ngay.
Từ những món đồ truyền thống phục vụ đời sống hằng ngày như dần, sàng, thúng,... các sản phẩm mây tre đan Phú Vinh ngày càng có thêm nhiều mẫu mã hiện đại như tranh phong cảnh, chân dung, hoành phi, rèm cửa, chao đèn,... đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Không dừng lại ở thị trường trong nước, các sản phẩm của làng mây tre đan Phú Vinh còn vươn ra thị trường quốc tế, được rất nhiều người ưa chuộng.
>>> Xem thêm: Làng chuồn chuồn tre Thạch Xá - Điểm du lịch làng nghề độc đáo ở Hà Nội
3. Du lịch làng nghề mây tre đan Phú Vinh có gì hay?
3.1 Tham quan khu trưng bày các sản phẩm mây tre đan
Đến với làng mây tre đan Phú Vinh, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hàng trăm sản phẩm, đa dạng mẫu mã, kiểu dáng phong phú như: làn mây, lẵng mây, bát mây, tranh chân dung, chao đèn, rèm cửa, bàn, ghế,... Mỗi một sản phẩm đều thể hiện sự sáng tạo độc đáo và không kém phần tỉ mỉ, công phu từ các nghệ nhân. Đây là địa điểm vui chơi cuối tuần ở Hà Nội rất được các bạn trẻ yêu thích.
3.2 Tận mắt xem quy trình sản xuất ở làng mây tre đan Phú Vinh
Chế biến mây tre đan đòi hỏi rất nhiều từ sự khéo léo của người thợ làm nghề và mỗi gia đình đều có một bí quyết riêng. Đến đây, bạn sẽ có cơ hội quan sát quy trình chế biến kỳ công này. Đặc biệt là công đoạn tạo màu, nhờ bí kíp riêng mà các sản phẩm được tạo ra có màu sắc đa dạng.
>>> Xem thêm: Làng hương Quảng Phú Cầu - Điểm check in đẹp lung linh ở ngoại ô Hà Nội
3.3 Trò chuyện với các nghệ nhân làm mây tre đan
Tham quan làng nghề mây tre đan Chương Mỹ, bạn còn được gặp gỡ các nghệ nhân, nghe họ kể chuyện lịch sử làng nghề, xem màn trình diễn nghệ thuật tài tình, điêu luyện. Bạn có thể thấy được ở họ một tình yêu nghề sâu sắc. Những nghệ nhân ở đây giống như một “hướng diễn viên” đầy nhiệt huyết giúp bạn khám phá hết những điều đặc sắc, thú vị của làng nghề.
3.4 Vãn cảnh làng quê vùng nông thôn Việt Nam
Không chỉ nổi tiếng với nghề truyền thống, khung cảnh của làng cổ ở Hà Nội này mang đậm chất làng quê Việt Nam thanh bình. Đến đây, du khách được hòa mình trong không gian yên ả, ngắm nhìn lũy tre xanh, dưới những mái nhà đơn sơ là khung cảnh các bà, các cụ, chàng trai, cô gái ngồi đan mây tre, tạo nên bức tranh tuyệt đẹp.
Hà Nội - cái nôi của nhiều làng nghề truyền thống là điểm đến lý tưởng cho hành trình khám phá văn hóa, lịch sử. Bên cạnh các làng nghề thì VinKE & Vinpearl Aquarium cũng là nơi tuyệt vời để ghé thăm trong hành trình du lịch Hà thành của bạn.
VinKE & Vinpearl Aquarium là khu vui chơi giải trí, hướng nghiệp và thủy cung giúp các bé vừa học vừa chơi, mang đến nhiều trải nghiệm thú vị. Tại VinKE, các bé có thể hóa thân vào nhiều nghề nghiệp mơ ước, tận hưởng giây phút vui vẻ trại khu vui chơi trong nhà rộng lớn. Còn thủy cung Times City Vinpearl Aquarium là thế giới đại dương sôi động, điểm check in được rất nhiều du khách yêu thích.
Làng mây tre đan Phú Vinh là điểm đến mang ý nghĩa văn hóa lịch sử truyền thống lâu đời hấp dẫn du khách gần xa. Nếu có dịp du lịch Hà thành, đừng quên ghé thăm làng nghề nổi tiếng này, chiêm ngưỡng giá trị nghệ thuật độc đáo, đỉnh cao sáng tạo cùng sự tỉ mỉ, khéo léo của nghệ nhân và tình yêu nghề sâu sắc được thể hiện rõ nét qua từng sản phẩm mây tre đan.